Przykładowe procedury w gabinecie dentystycznym

W celu umożliwienia zachowania odpowiednich standardów higieniczno-sanitarnych w gabinecie dentystycznym oraz prawidłowego postępowania ze sprzętem wielokrotnego użytku powinny zostać opracowane procedury dostosowane do indywidualnych warunków istniejących w danym gabinecie/ZOZie.

Z wiertłami należy postępować analogicznie jak z innymi narzędziami naruszającymi ciągłość tkanek:

• po użyciu należy poddać je dezynfekcji wstępnej w odpowiednio przystosowanym i opisanym pojemniku zawierającym środek dezynfekcyjny przeznaczony do dezynfekcji narzędzi lub wykorzystać do tego celu myjnię termodezynfektor;
• przeprowadzić proces dezynfekcji w parametrach o pełnym spektrum (działanie bakteriobójcze, łącznie z prątkami gruźlicy, działanie grzybobójcze i wirusobójcze) lub wykorzystać do tego celu myjnię termodezynfektor;
• po dezynfekcji wiertła umyć (zalecane myjki ultradźwiękowe);
• umyte wiertła wypłukać pod bieżącą wodą (w pojemniku perforowanym, sitku) i najlepiej przemyć wodą destylowaną; następnie osuszyć, sprawdzić czystość przy pomocy lupy i posegregować;
• przygotować zestawy dla każdego pacjenta, np. umieszczając w specjalnych, możliwych do autoklawowania statywach (stojakach) i umieścić każdy zestaw w opakowaniu papierowo-foliowym;
• przeprowadzić proces sterylizacji w programie przeznaczonym do litych, opakowanych narzędzi.

Instrumenty endodontyczne potencjalnie mogą być nawet bardziej zainfekowane niż wiertła, ponieważ pozostają w kontakcie z martwą i zainfekowaną tkanką miazgi. W trakcie chemomechanicznego opracowywania kanału korzeniowego lekarz powinien czyścić każde użyte narzędzie ręczne lub maszynowe w sposób mechaniczny (np. gąbka w specjalnym pojemniku). Po użyciu instrumenty (te, które są wielokrotnego użytku) muszą zostać standardowo zdezynfekowane, umyte, umieszczone w specjalnych endoboxach i sterylizowane w programie dla litych, opakowanych narzędzi.

W gabinecie dentystycznym każdemu pacjentowi należy zapewnić z końcówkami sterylną końcówkę, która jest narzędziem mającym kontakt z błonami śluzowymi jamy ustnej. Końcówki stomatologiczne (kątnice turbinowe i na mikrosilnik, kątnice endodontyczne, prostnice, skalery) są wyrobami wgłębionymi i ich skuteczną sterylizację można przeprowadzać tylko w odpowiednich programach z odpowietrzaniem próżniowym.

Dotychczas problem polegał na tym, że końcówki łatwo ulegały uszkodzeniu w procesie sterylizacji. Obecnie większość nowoczesnych końcówek odporna jest na czynniki fizyczne występujące w procesie autoklawowania i można sterylizować je wielokrotnie. Przeprowadzanie tylko dezynfekcji zewnętrznej powierzchni końcówki nie usuwa zanieczyszczeń z wnętrza końcówki i jest niedopuszczalne.

Zasady postępowania z końcówkami turbinowymi:

• zdjąć końcówkę z unitu,
• wyjąć wiertło,
• końcówkę oczyścić i przemyć gazikiem nasączonym preparatem dezynfekcyjnym o pełnym spektrum działania w krótkim czasie,
• zmyć preparat dezynfekcyjny wodą destylowaną lub gazikiem nasączonym wodą destylowaną,
• naoliwić wnętrze końcówki,
• dokładnie wytrzeć powierzchnię,
• końcówkę umieścić w opakowaniu papierowo-foliowym,
• przeprowadzić proces sterylizacji.

Taka sama procedura dotyczy końcówek na mikrosilnik, z wyjątkiem spłukiwania wodą w przypadku, gdy nie są do tego przystosowane.

Niektóre kątnice endodontyczne oraz końcówki do skalerów wymagają delikatnych programów sterylizacji.

Wyciski muszą być wyczyszczone i zdezynfekowane przed przekazaniem ich do laboratorium. Najwłaściwszym sposobem dezynfekcji wycisków po dokładnym umyciu wodą jest zanurzenie ich w roztworze środka dezynfekcyjnego na czas podany przez producenta preparatu. Ze względu na jakość wycisku zaleca się, aby czas ten był możliwie krótki. Większość mas wyciskowych, alginatowe, silikonowe, polieterowe - można dezynfekować preparatami aldehydowymi lub z aktywnym tlenem.

W przypadku wycisków ortodontycznych należy przestrzegać takiego samego toku postępowania, jak przy wyciskach protetycznych. Kleszcze ortodontyczne, nawet te, które zawierają elementy z gumy, muszą być myte, czyszczone i sterylizowane w autoklawie w delikatnym programie (121°). Niedopuszczalne jest sterylizowanie używanych klamer i drutu w celu ich ponownego użycia.